رخداد شمال : سلمان قنبر هراتی آن قدر زود از بین ما رفت که این فرصت برای ما آیندگان دست نداد تا آثار بیشتری را از وی بخوانیم ، ولی زندگی اش با تمام طول کوتاهی که داشت ، به حدی عمیق بود تا شاعری که تنها ۲۷ بهار را دیده بود ، امروز همچنان بر سر زبان ها باشد و اشعارش را بتوان از لا به لای کتاب های درسی بیرون کشید .

سلمان که در خانواده ای باریشه اما کم توان چشم به جهان گشوده بود ، در نوجوانی و جوانی برای کمک به دخل خانواده به کار چوپانی و گالشی پرداخته بود و تاثیر آن زمان نزدیکی به طبیعت را به وضوح می توان در شعر سلمان مشاهده کرد .

جنس شعر سلمان متاثر از آثار سهراب سپهری و تفکرات فروغ فرخزاد هست که در کنار آن ها نشانی از تعهد عمیق قلبی به انقلاب اسلامی و ظلم ستیزی را هم می توان در اشعار وی سراغ گرفت .

هنر بزرگ سلمان آن جایی نمایان می شود که اشعار وی فارغ از یک بعد و قالب خاص هستند . این بدان معناست که وی تنها در یک بعد خاص شعر نگفته است و گریزی موفق به بسیاری از ابعاد شعر داشته است .

در اشعار سلمان می توان ردپاهایی از اعتراض یافت ؛ اعتراض به فقر اجتماعی و نابرابری های جامعه که این بعد از شعر وی نشات گرفته از زندگی دوره ی جوانی و خانوادگی وی و فاصله گرفتن جریان انقلاب از آرمان های اصلی خودش در سال های پس از انقلاب است .

دلبستگی به انقلاب و جنگ در شعر سلمان به وضوح قابل مشاهده است به شکلی که در سال ۱۳۷۹ به عنوان یکی از ۲۰ شاعر جبهه و جنگ انتخاب و معرفی گردید .

” وقتی که از هوای گرفته بودن

به سمت جبهه می ‌آیی

تمام تو در معیت آفتاب است

زیر کسای متبرک توحید … ”

پیوند مسائل اجتماعی با دنیای انتزاعی و نگاه معنوی به موضوعات اجتماعی ، در شعر سلمان هراتی به اوج خود می رسد . این نوع نگاه ، شعر سلمان را سرشار از امید و بشارت کرده است . سلمان هراتی در شعر هایش به مردم آینده ای درخشان را نوید می دهد . این بشارت و امید از سرچشمه باوری است که سلمان به انقلاب اسلامی دارد .

” دیروز اگر سوخت ای دوست غم برگ و بار من و تو‌‌

امروز می آید از باغ  بوی بهار من و تو

دیروز درغربت باغ  من بودم و یک چمن داغ

امروز خورشید در دشت  آیینه دار من و تو … ”

خواننده شعرهای سلمان هراتی ، در وهله نخست بیش از هر چیز با ایدئولوژی شاعر مواجه می‌شود . بیشتر اشعار سلمان ، مستقیم یا غیر مستقیم به بازگویی اعتقادات و برداشت‌ های اجتماعی و سیاسی سلمان هراتی می ‌پردازد . سلمان هراتی شعر را برای ادای تعهد اجتماعی و حتی گاه سیاسی خود می داند . سلمان هراتی از شاعران به نام است که زبان و اندیشه و دیدگاه نوینی در اشعارش جلوه گر است شعر سلمان با تصاویر بدیع از طبیعت و حالات درونی انسان ، ارتباط با خدا ، ویژگی خاص و لحن مختص به خود است  . زبان شعر سلمان هراتی صمیمی و ساده است . سلمان تمام صداقت و صمیمیت خود را در قالب شعر هایش می ریخت . شعر سلمان هراتی در عین ارتباط داشتن تنگاتنگ با طبیعت و راز و نیاز با خدا دارای مضمونی اجتماعی و پر شور است  . شعر سلمان از نظر لحن و بیان تصاویر طبیعت و زندگی و سادگی گفتار ، شباهت هایی با شعر سهراب دارد .

از دلبستگی سلمان به سهراب و تاثیر پذیری از وی نمی توان به سادگی گذشت – که البته بایستی توجه داشت که این نوع از تاثیرپذیری به شکل تقلیدگونه منعکس نمی شود – به نحوی که وی یکی از آثارش را به سهراب تقدیم نموده است .

دوستی نزدیک وی با سید حسن حسینی و قیصر امین پور زبانزد بود به طوری که پس از پرواز ابدی وی ، حسینی یکی از آثار معروفش به نام ” بیدل ، سپهری و سبک هندی ” را به وی تقدیم نمود و قیصر امین پور هم کلیات آثار وی را منتشر نمود .

عبدالجبار کاکایی شاعر و ترانه سرای معاصر درباره ی هراتی می گوید :

”  سلمان هراتی در شعر خود به نوعی تکامل زبانی و ساختاری رسید ، درحالی که کمتر شاعری قادر است در مدت اندکی و عمری کوتاه به این ویژگی و امتیاز دست یابد . در ادبیات امروز ، استعدادها و توانمندی های بالقوه ای وجود دارد اما ممکن است دیگر کسی با توانمندی های شعری و اندیشه ی ناب سلمان در جامعه ی ادبی ظاهر نشود . ”

سلمان که در زمان حیات خود تنها یک مجموعه ی شعر در حوزه ی  بزرگسالان به نام ” از آسمان سبز ” منتشر کرده بود در ۹ آبان ماه ۶۵ در حال رفتن به سر کلاس درس در یکی از روستاها ، بر اثر سانحه ی تصادف جان به جان آفرین تسلیم نمود .

پس از مرگ وی مجموعه ی شعر ” دری به خانه ی خورشید ” در حوزه ی شعر بزرگسالان و ” از این ستاره تا آن ستاره ” برای کودکان از اشعار وی منتشر شد .
پیکر وی در مرزدشت تنکابن مدفون می باشد .

روحش شاد و یادش گرامی .