به گزارش رخداد شمال ؛ پسماندهای شهری و روستایی به معضلی با پیامدهای روز افزون تبدیل شده‌اند. گذشته از هزینه‌های بسیار بالایی که جمع‌آوری، حمل و نقل و دفع پسماندهای شهری به کشور تحمیل کرده است، مخاطرات زیست محیطی آن نیز بسیار جدی است و نگرانی‌های حاصل از ادامه این وضعیت همه اقشار جامعه به ویژه مدیران شهری را به تفکر و عمل به منظور مقابله با این مخاطرات وا داشته است.

شهرهای شمالی کشور امروز با حجم بالای پسماند مواجه‌اند که به دلیل سطح بالای آب‌های زیرزمینی امکان دفن آن‌ها وجود ندارد.

نداشتن مدیریت یکپارچه پسماند در مازندران سبب شد تا زباله سوژه سرگردان در این استان شمالی باشد.

استان مازندران با جمعیت سه میلیون و ۳۰۰ هزار نفر روزانه ۲ هزار تن پسماند شهری و یک هزار تن پسماند روستایی تولید می‌کند. سرانه تولید زباله شهری به ازای هر نفر تقریباً یک کیلوگرم است که این مقدار برای هر فرد ساکن در روستا ۶۰۰ گرم برآورد شده است. از این مقدار زباله تولیدی ۷۵درصد زباله تر و ۲۵درصد زباله خشک است.

پسماندهای شهری و روستایی به معضلی با پیامدهای روز افزون تبدیل شده‌اند. گذشته از هزینه‌های بسیار بالایی که جمع‌آوری، حمل و نقل و دفع پسماندهای شهری به کشور تحمیل کرده است، مخاطرات زیست محیطی آن نیز بسیار جدی است و نگرانی‌های حاصل از ادامه این وضعیت همه اقشار جامعه به ویژه مدیران شهری را به تفکر و عمل به منظور مقابله با این مخاطرات وا داشته است. شهرهای شمالی کشور امروز با حجم بالای پسماند مواجه‌اند که به دلیل سطح بالای آب‌های زیرزمینی امکان دفن آن‌ها وجود ندارد. همین موضوع سبب انباشت روزانه نزدیک به ۵ هزار و ۵۰۰ تن زباله در شمال کشور شده است.

این حجم بالای پسماند مشکلات زیست محیطی متعددی را سبب شده و به همین دلیل مدیریت پسماند این شهرها در اولویت قرار گرفته است.

انباشت زباله درمازندران به حدی رسید که هر رهگذری از این استان شمالی تردد می‌کند می‌گوید در کنار طبیعت بکر و پهنه آبی زیبا «مازندران بوی زباله می‌دهد». به نحوی می‌توان اعلام کرد که محیط زیست استان دستخوش بی‌مهریِ مدیریت نشدن پسماند قرار گرفته است.

نبود مدیریت درست امحاء زباله در استان از سوی مدیریت شهری سبب شد تا مدیران ارشد استانی با تشکیل کارگروه راهبردی مدیریت پسماند در مازندران به این مهم بپردازند؛ زیرا تاکنون پسماند مدیریت شده در این مناطق به دلیل استفاده از شیوه‌های نادرست همانند تولید کمپوست به شیوه هوادهی طبیعی در مناطق مرطوب و همچنین استفاده از شیوه‌های جداسازی دستی تاثیر مدیریتی قابل توجهی نداشت. در بیشتر مناطق مازندران پروژه‌های مختلف بر حسب نیاز هر منطقه، از اعتبارات استانی و ملی و داخلی شهرداری‌ها انجام شد که به علت چالش‌های مختلف بیشتر آنها نیمه‌تمام باقی مانده یا پیشرفت مناسبی نداشته است.

شیوه مدیریت کنونی پسماند در استان‌های شمالی بیشتر به صورت دپوی زباله است. در همین راستا ۲۷ منطقه برای دپوی زباله‌ استان‌های مازندران در نظر گرفته شد.

بیش از دو دهه است که بحث ایجاد زباله‌سوز در مازندران مطرح شد، اما از سال ۹۰ این موضوع در قالب استقرار نیروگاه زباله‌سوز به طور جدی مورد پیگیری قرار گرفت و حتی اعزام مدیران استانی و شهری به چین و سایر کشورها برای کسب تجربه را به همراه داشت.

تا اینکه برای تهیه تجهیزات با کشور چین قرارداد خرید منعقد شد و اعتبار قابل توجهی هم از سفرهای استانی مقام معظم رهبری به زباله‌سوز نوشهر اختصاص یافت. در سفر هیات دولت به استان هم برای ساخت زباله‌سوز ساری اعتبار در نظر گرفته شد.

اما می‌توان گفت پروسه پیگیری پسماند مازندران به سوژه سرگردانی تبدیل شد که به نوعی با سلیقه مدیران استانی دست به دست می‌شود و عزم جدی از سوی مدیران شهری برای رفع و امحاء زباله در مازندران دیده نمی‌شود. تا اینکه در یکی از کارگروه‌های راهبردی مدیرت پسماند مازندران مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اعلام کرد که شهرداران فاقد واحد مدیریت پسماند به استانداری معرفی می‌شوند.

ناگفته نماند که رسانه‌های مازندران سال‌هاست به چالش زباله استان پرداختند و بارها در قالب گزارش‌های متعدد مشکلات پسماند استان را در رسانه‌های مکتوب و مجازی منتشر کرده‌اند. این بار تعدادی از اصحاب رسانه مازندران به دعوت شرکت مهندسی تدبیر، توسعه و سلامت که طرف قرارداد با شهرداری ساری و نوشهر و رشت در ایجاد نیروگاه زباله‌سوز است به بازدید از نیروگاه زباله‌سوز تهران بزرگ در کهریزک دعوت شدند تا از نزدیک با تکنولوژی امحاء زباله و تبدیل آن به انرژی الکتریکی آشنا شوند و از تجربه حدود ۴ ساله خود به رسانه‌های مازندرانی گزارش دهند.

عضو هیات مدیره شرکت مهندسی تدبیر، توسعه و سلامت اعلام کرد که پروژه زباله‌سوز تهران ۳۰ ماه پس از قرارداد ساری و نوشهر راه‌اندازی شد و با چند ماه تاخیر به بهره‌برداری رسید. مردم تهران ۳ سال و ۹ ماه است که از این خدمات بهره‌مند می‌شوند و از حجم زباله ۲۰۰ تنی در روز برق تولید می‌شود.

امامی که عضو هیات مدیره شرکت «T.T.S» و طرف قرار داد با شهرداری ساری و نوشهر است، گفت: پروژه کارخانه زباله‌سوز ساری به صورت BOT است. یعنی تامین ۴۰ درصد اعتبار از عملیات اجرای این پروژه توسط مجموعه ما، ابنیه توسط شهرداری ساری و اعتبار خرید تجهیزات باید توسط دولت تامین شود.

مجری پروژه نیروگاه زباله‌سوز مازندران میزان پیشرفت فیزیکی زباله‌سوز نوشهر را بیش از ۹۰ درصد دانست و افزود: تلاش می‌کنیم این مجموعه تا پایان سال جاری به بهره‌برداری برسد. با کسب تجربه در ساخت کارخانه زباله‌سوز تهران بسیاری از اشکالات در پروژه نوشهر و ساری رفع شده است.
امامی خروجی گاز نیروگاه زباله‌سوز تهران را مطابق استانداردهای روز آمریکا دانست و تصریح کرد: تاکنون هرگونه نظارت از سوی حفاظت محیط زیست انجام شد سربلند بودیم.

عضو هیات مدیره شرکت «T.T.S» و مجری پروژه زباله‌سوز ساری به گزارش در رابطه با آخرین وضعیت این کارخانه در مرکز مازندران پرداخت و گفت: در تامین تجهیزات با پیشرفت ۶۴ درصدی مواجه هستیم، اما پیشرفت ابنیه ۳۶ درصد است.

دلایل تاخیر در اجرای پروژه زباله‌سوز مازندران تامین نشدن اعتبار مناسب، طولانی شدن پروسه دریافت مجوزهای زیست محیطی و در برخی مواقع کم کاری شهرداری‌ها از دلایل مهمی بود که امامی عنوان کرد.

اما به نقل از عضو هیأت مدیریت شرکت «T.T.S» طبق برنامه‌ریزی انجام شده پروژه زباله‌سوز نوشهر تا پایان سال ۹۷ تکمیل می‌شود و اگر اعتبارات کارخانه زباله‌سوز ساری به موقع تامین شود حدود ۶ ماه دیگر این پروژه قابل بهره‌برداری است.

این در حالی است که «علی اکبر زلیکانی» عضو شورای اسلامی شهر ساری در جلسه شورای شهر در جمع خبرنگاران اعلام کرده بود با این روندی که دیده می‌شود تا پایان سال ۱۳۹۸ هم کارخانه زباله‌سوز ساری به بهره‌برداری نمی‌رسد.

در همین رابطه «محمد محمدی تاکامی» مدیرکل دفتر شهری استانداری مازندران در جلسه کارگروه پسماند استان که ۱۹ شهریور۹۷ در استانداری مازندران برگزار شد اعلام کرد: پیشرفت فیزیکی زباله‌سوز ساری۳ دهم درصد در ماه بود که در حال حاضر به ۱٫۸ درصد در ماه رسیده است. در بخش ابنیه ۴۱ درصد پیشرفت ثبت شد و در حال حاضر تغییر محسوسی نداشتیم.

«علی نبیان» معاون عمرانی استاندار مازندران نیز در کارگروه مدیریت پسماند استان اعلام کرده بود معضل پسماند در مازندران دغدغه همه است. اتفاقاتی در این بخش با محوریت استاندار و مشارکت و همت محیط زیست و سایر دستگاه‌های اجرایی در حال وقوع است که شاهد اتفاقات ارزشمندی طی سال‌جاری در بخشی از مناطق استان خواهیم بود.

این مسئول گفته بود امسال هم دولت منابع ویژه‌ای برای کل کشور به‌ویژه استان‌های شمالی در نظر گرفته است که باید بگوییم طی سال‌جاری شاهد اتفاقات خوبی در مازندران هستیم.

نبیان اظهار کرد: سال گذشته ۳۰ میلیارد تومان اعتبار برای پروژه زباله‌سوز ساری تأمین شد که همین همت را برای شهرستان‌های نور و آمل نیز خواهیم داشت.

معاون عمرانی استاندار مازندران با بیان اینکه البته در آمل نیز اتفاق خوبی در تغییر محل دپو در حال وقوع است، گفت: باید سعی شود با همت یکدیگر معضلات استان را در این بخش حل‌وفصل کنیم. در محل دفن جدید بنا نیست زباله را همانند عمارت دفن کنیم. لازم است اقدام اصولی صورت گیرد. تفکیک زباله از مبدأ بخش اعظمی از مشکلات زیست محیطی استان را حل خواهد کرد که باید فرهنگسازی آن در میان مردم مورد توجه قرار گیرد.

هکتار زمین در طول یک سال نیاز است.شهرداری‌های استان مازندران با صرف هزینه ۵۰۰ ریالی به ازای هر کیلوگرم زباله در مجموع روزانه یک میلیارد ریال را به مدیریت پسماندهای شهری اختصاص می‌دهند که با این شیوه مدیریت پسماند بازگشت هزینه‌ای نیز در پی نخواهد داشت.

اگر این مقدار زباله سوزانده شود به ازای سوزاندن هر یک تن زباله ۲٫۷ تا ۲٫۸ مگاوات برق تولید می‌شود. یعنی اگر ۲ هزار تن پسماند شهری استان مازندران سوزانده شود روزانه تقریباً ۵ هزار مگاوات برق می‌توان تولید کرد. با فرض هر کیلو وات ساعت ۵ هزار ریال در نهایت روزانه ۲۵میلیارد ریال از محل سوزاندن زباله درآمد کسب می‌شود.

اگر پسماندهای مناطق روستایی نیز به این مقدار افزوده شود می‌توان روزانه ۴۰ میلیارد ریال کسب درآمد کرد. در همین راستا پیش‌بینی می‌شود که استان مازندران به تعداد زباله‌سوزهای بیشتر با ظرفیت بالاتری نیاز داشته باشد تا از این طریق بتواند ضمن حفظ اراضی، مراتع و جنگل‌ها انرژی برق تولید کند و از این طریق بتواند قسمتی از هزینه‌های مدیریت پسماند در سطح استان را تامین کند.